Malawi’s bevolking speelt een belangrijke rol tijdens je reis door dit bijzondere land. Nergens anders ontmoet je mensen die zo vriendelijk en behulpzaam zijn als hier. Malawi wordt niet voor niks het ‘’Warme Hart van Afrika’’ genoemd. Dat is niet alleen vanwege de aangename temperatuur. Het is dus tijd voor een blog over Malawi’s bevolking!

Malawi’s culturele geschiedenis

Eerst even een stukje geschiedenis over de bevolking. Het oudste bewijs van nederzettingen rond het Malawimeer komt van ongeveer 60.000 jaar geleden. Verschillende volken met een Bantu achtergrond, trokken vanuit Zuid Afrika verder het continent in. Zo ook naar de regio die tegenwoordig Malawi heet. Die naam betekent waarschijnlijk ‘’vurige vlammen’’, een verwijzing naar de zonsopkomst over het Malawimeer.

De vlag van Malawi laat ook die rode zonsopkomst zien

Het kan ook komen van het Maravi Koninkrijk, van het Amaravi volk. Deze mensen verlieten aan het einde van de 15^e eeuw de Congo regio vanwege onrust en ziektes. Zij waren sterker dan de Bantu stammen die ze tegenkwamen en op het hoogtepunt van het Maravi Koninkrijk, heersten zij over het grootste deel van het huidige Malawi en delen van Zambia en Mozambique.

Geleidelijk kwamen de Amaravi bekend te staan als de Chewa, wat lijkt te komen van een oud woord dat zoiets als ‘buitenlander’ betekende. Tot op de dag van vandaag vormen de Chewa de grootste etnische groep in Malawi. Hoewel Engels de officiële taal van het land is, spreken veel meer mensen Chichewa. Vooral buiten de steden, waar 70% van Malawi’s bevolking woont en leeft van kleinschalige landbouw of visserij.

Dit kaartje laat zien hoe groot het Maravi Koninkrijk was

Tijdens de 16^e eeuw kwamen de eerste Europeanen in de regio, voornamelijk Portugezen, die wilden handelen in ivoor en ijzer. Later werd er ook gehandeld in slaven, die op de Portugese plantages in Mozambique en Brazilië gingen werken, of werden doorverkocht aan de Arabieren.

In de 19^e eeuw sloeg Shaka Zulu wild om zich heen in Zuid-Afrika, waardoor veel volken moesten vluchten. De Angoni gingen zo ver als Malawi. Zij hadden allerlei vechttechnieken van de Zulu overgenomen, waardoor ze gevreesd werden en makkelijk gebieden konden overnemen.

Zijne Koninklijke Hoogheid Inkosi ya Makhosi M’mbelwa V is de huidige Angoni Koning in Mzimba, noord Malawi. Bron: times.mw

In dezelfde periode verlieten de Yao noord Mozambique vanwege een hongersnood en bijbehorende onrust. Dit relatief rijke volk stelde zich zelfstandig op en bleef uit de buurt van conflicten. Zij voerden handel met iedereen die wat de bieden had en bouwden een sterke band op met de Arabieren.

In 1859 ‘’ontdekte’’ Dr. David Livingstone het Malawimeer. De Yao vertelden hem dat zij dit water Nyasa noemden en Livingstone noteerde daarom Lake Nyasa op zijn kaart. Niet wetende dat het Chiyao woord ‘nyasa’ eigenlijk gewoon ‘lake’ betekent. Lake Lake werd later veranderd in Lake Malawi toen Nyasaland officieel Malawi werd genoemd.

Onder Britse kolonisatie (1883 – 1964) kwamen er grote aantallen missionarissen, vooral uit Schotland, om het Christendom te verspreiden. Zij bouwden ook scholen en ziekenhuizen in Malawi. De Arabieren hadden inmiddels al een behoorlijke Islamitische invloed op het land. Deze twee verschillende geloofsovertuigingen leven nog steeds in vrede en respect samen in Malawi.

De bevolking van Malawi is sterk en trots

Het leven in Malawi kan zwaar zijn, maar men gaat hier over het algemeen vrij nuchter mee om. Ze veranderen wat ze kunnen en de rest wordt geaccepteerd. Deze acceptatie betekent overigens niet dat mensen geen dromen meer hebben!

Velen zijn afhankelijk van de landbouw en daarmee dus ook van de seizoenen. Lees het verhaal van William Kamkwamba over de enorme effecten die een droogte heeft op families en hele gemeenschappen.

De bevolking van Malawi bestaat grotendeels uit harde werkers. Zowel krachtig fysiek werk als creatief werk. Malawi is bijvoorbeeld beroemd om haar prachtige houtsnijwerk! Mensen zijn ook trots op hun land en familie en op wat ze samen hebben bereikt. Verhalen over hoe vorige generaties met bloed, zweet en tranen dorpen hebben gebouwd en uitgebreid, worden nog regelmatig verteld. Meestal bevatten deze verhalen heroïsche elementen, zoals het vechten met een hyena!

Onze vriend Gift heeft zijn eigen bijzondere stijl ontwikkeld

Per regio en cultuur zijn er ook verschillende manieren om de meer traditionele verhalen in leven te houden. Meestal wordt hierbij veel gedansd op ritmische muziek. De Chewa hebben de ‘Gule Wamkulu’, een soort geheim genootschap van mannen, de Nyau. Bij de Chewa hebben de vrouwen het meest te zeggen in de gemeenschap. Men denkt dat de Gule Wamkulu is ontstaan als een soort tegengeluid. Alleen volwassen mannen die speciale rituelen zijn ondergaan, mogen dit uitvoeren. Door de kleurige kleding en grote maskers blijft iedereen anoniem en kunnen de mannen onbeschaamd hun zegje doen. Gebruikelijk worden er verschillende morale lessen overgedragen.

Gule Wamkulu vindt voornamelijk plaats in het seizoen na de oogst in juli, maar het kan ook bij speciale bruiloften, begrafenissen en het aanstellen of sterven van een Chief.

Malawi’s bevolking en buitenlandse organisaties

Het is geen geheim dat wij vaak vraagtekens zetten bij de overvloed aan stichtingen, goede doelen en andere ‘redders in nood’ in Afrika. Hier in Malawi kunnen ze er ook wat van. Helaas staan vaak de verkeerde belangen voorop, waardoor veel projecten de plank mis slaan. Hier kunnen we nog veel over zeggen, maar dat bewaren we voor een andere keer. Bijvoorbeeld als we samen met jou met een biertje rond het kampvuur zitten!

Uiteraard betekent dat niet dat alle organisaties uit het westen slecht werk doen in Malawi. Zo zijn wij bijvoorbeeld in contact gekomen met de nieuwe Nederlandse Stichting SEEn. Dit staat voor Sustainable Education & Entrepreneurship network. En dat woordje sustainable, oftwel duurzaam, is precies wat het verschil maakt! Geen korte termijn denken, maar echt werken aan de toekomst. Samen met de lokale bevolking, zodat niet onze, maar hun belangen behartigd worden.

We zijn heel trots dat wij hier onderdeel van uitmaken. Vanwege COVID-19 kon er niemand vanuit SEEn naar Malawi komen en gingen wij de rol van oren, ogen en gesprekspartner vervullen. Inmiddels is die samenwerking veel verder gegroeid!

Wij zijn betrokken bij het dorp Nguwe in het Kasungu District op ongeveer twee uur rijden van Lilongwe. De mensen in deze gemeenschap hebben de droom om beter onderwijs aan te kunnen bieden en ook om hun landbouw te verbeteren. Hieraan gekoppeld zijn ondernemersvaardigheden en talentontwikkeling bij de jeugd. In allerlei stappen en stapjes proberen wij ze zo goed mogelijk te ondersteunen om dit te bereiken. Niet onze dromen en wensen, maar die van hen. Rechtstreeks, kleinschalig en duurzaam!

De mensen uit de Nguwe gemeenschap legden ons uit hoe hun waterput met handpomp werkt

Openstaan om te blijven leren

Dit is voor iedereen een ontzettend interessant proces. Ook voor ons! Vooral wat betreft het opbouwen van een goede band met al deze mensen. We denken van onszelf dat we goed opgevoed zijn en iedereen met respect behandelen. Toch kan het geen kwaad om hier regelmatig even bij stil te staan. Respect kan voor verschillende mensen een hele andere betekenis hebben. Wij maken nog dagelijks fouten en doen echt ons best om hier van te blijven leren. Gelukkig weet men dat wij oprechte bedoelingen hebben, maar je wilt nooit dat iemand zich door jou ongemakkelijk voelt.

Het ’witte redders syndroom’ is iets waarvan wij ons al jaren bewust zijn, maar waar helaas nog veel te weinig mensen over nadenken. Een uitspraak als ‘’Malawi is een van de armste landen ter wereld, maar de mensen zijn wel tevreden!’’ is tenenkrommend. Niemand is ooit tevreden met arm zijn. Dat veel mensen hier ambitieus zijn en een positieve instelling hebben, is fantastisch, maar niemand is gelukkig met armoede. En over het algemeen wil men ook niet maandelijks financiële donaties ontvangen. Jij zou ook niet zo afhankelijk van een ander willen zijn, toch? Vandaar dat we met Stichting SEEn geen geld brengen. Wel assisteren we met de middelen om de Nguwe gemeenschap zelf te laten bouwen aan hun onafhankelijke toekomst.

Het gebruik maken van lokaal transport is niet alleen heel leuk, het levert ook direct iets op voor een ondernemer!

We praten en sparren regelmatig over dit onderwerp met verschillende mensen. Een daarvan is Patricia, die een mooie guesthouse met een sociale missie heeft in Ghana. Zij is daar ook coach voor expats, vrijwilligers en reizigers. Een gastblogger heeft voor haar een goed stuk geschreven dat onze ogen verder geopend heeft. Lees hier over Westerse vrijwilligers in Afrika en het effect van de foto’s die men maakt.

NB: Hoewel wij ook allerlei fouten hebben gemaakt, zijn we ons tegenwoordig heel bewust van de foto’s die we online plaatsen. De mensen in onze foto’s zijn altijd bekenden (zoals Howard en zijn familie) en hebben toestemming gegeven. In de meeste gevallen zorgen we dat iedereen zelf die foto’s ook krijgt!

Namen in Malawi

Tijdens je reis door Malawi zul je veel bijzondere mensen tegenkomen. En bij bijzondere mensen, horen bijzondere namen! Ik doel nu niet op de prachtige lokale namen, zoals Thando (‘’Onze Liefde’’) of Chibale (‘’Verwantschap’’). Ik heb het over de gekke namen die soms een vreemde vertaling blijken te zijn, maar vaak ook een uit de hand gelopen grap. Hoewel dit niet altijd officieel geregistreerde namen zijn, is het wel echt hoe men bekend staat.

Het is altijd weer een feestje om mensen in Malawi te ontmoeten!

In Nkhata Bay kwamen we in een barretje bijvoorbeeld twee jongemannen tegen. De eerste stelde zich zonder blikken of blozen voor als Pineapple Express. Zijn vriend heette Cheese On Toast. We vroegen of dit zijn lievelingseten was, maar hij had nog nooit in zijn leven kaas geproefd. Daar kunnen wij ons als Nederlanders natuurlijk helemaal niks bij voorstellen…

De volgende dag in het dorp ontmoetten we Jack Potato, die meteen vol trots zijn ID kaart liet zien. Waarschijnlijk was hij gewend aan de ongelovige blikken van reizigers. Hij genoot duidelijk van de aandacht en riep ons uit tot zijn nieuwe beste vrienden.

In Cape Maclear heb ik wel eens eieren gekocht van Mr Physics die geen idee leek te hebben wat dat betekent. Een van de mannen die je met een bootje mee Lake Malawi op neemt, heet Try More. En ergens verderop vind je Happy Coconut en Wonky Bum dansend op het strand.

Het is hier in ieder geval altijd gezellig en je hoeft je nooit te vervelen!

Magische zonsodergang over Lake Malawi

Je kunt natuurlijk niet wachten op al die bijzondere ontmoetingen. Gelukkig kan de voorpret nu al meteen beginnen! Klik op de foto hieronder om jouw Droomreisgids voor Malawi te bestellen.