Veel mensen die op safari in Afrika gaan, willen heel graag de beroemde Big Five zien. Echter, wij raden altijd aan om hier niet teveel op te focussen. Er is in de Afrikaanse bush zoveel meer te zien! In onze serie blogs over safari dieren in Malawi, is het dan ook tijd voor een dier waar een hoop mensen niet veel over weten. Hoewel je meestal weinig van ze ziet, zijn het grote en indrukwekkende dieren. Deze keer vertellen we je meer over nijlpaarden in Malawi!

Zijn nijlpaarden vegetariërs?

Laten we maar meteen gezellig beginnen; nijlpaarden (Hippopotamus amphibius) zijn gevaarlijk. Niet omdat ze (mensen)vlees eten of van nature agressief naar ons zijn, maar omdat ze ’s nachts op het land komen. Nijlpaarden eten namelijk gras en ander plantenmateriaal, zo’n 40-70 kg per dag. Dit doen ze voornamelijk in het donker, omdat ze slecht tegen de zon kunnen. Hierover vind je verder in dit blog nog een mooi verhaal!

Nijlpaarden zijn indrukwekkende dieren!

Nijlpaarden weetjes

Als nijlpaarden ’s nachts het land op komen, voelen ze zich als een vis op het droge. Zodra ze schrikken of zich ergens door bedreigd voelen, rennen ze zo snel mogelijk het water in. Iedereen die dan per ongeluk in de weg staat, wordt vertrapt en soms zelfs gebeten. Een gemiddeld nijlpaard weegt rond de 1500 kg, dus je kunt je voorstellen dat dat niet goed afloopt. Een enkele keer besluiten territoriale mannetjes om kleine vissersboten aan te vallen, maar meestal reageren ze hun testosteron af op de concurrentie. Zoals bij bijna elke diersoort, zijn moeders ook erg beschermend over hun jong. Meerdere krokodillen kunnen een confrontatie niet navertellen…

Over moeders gesproken, na een draagtijd van ongeveer acht maanden krijgt een nijlpaard één kalf. Het kleintje kan zowel op het land als in het water geboren worden. Als dat tweede het geval is, moet de moeder het snel naar de oppervlakte duwen om te kunnen ademen. Het kalf kan vervolgens wel onder water melk drinken, wat er de eerste keren vaak nogal klungelig aan toe gaat.

Een volwassen nijlpaard kan zo’n vijf minuten onder water blijven. Als ze een dutje doen, sluiten ze hun neusgaten af en komen ze door een speciale reflex regelmatig even boven drijven voor zuurstof. Ze worden hier niet wakker door!

Hier zie je Hessel met de kies van een nijlpaard. Kun je nagaan hoe groot de slagtanden zijn!

Ondanks dat nijlpaarden vegetariërs zijn, hebben ze een indrukwekkend gebit. De slagtanden zijn van ivoor, net als bij een olifant, en zijn bij de mannetjes veel groter dan bij de vrouwtjes. Territoriale gevechten eindigen standaard met nieuwe wonden die soms zelfs tot de dood leiden.

Plantenmateriaal is lastig te verteren, waardoor sommige dieren herkauwen. Nijlpaarden doen dit niet, maar hebben een aantal bijzondere bacteriën in hun darmen die de voedselopname bevorderen. Nijlpaarden zijn zogenoemde ‘’hindgut fermenters’’. Bij dit proces wordt veel gas geproduceerd, waardoor ze altijd een wat opgeblazen buik hebben.

De bubbels in het water zijn precies wat je denkt dat het zijn…

Waar kun je nijlpaarden in Malawi zien?

Malawi staat bekend om de grote aantallen nijlpaarden. Hoewel veel mensen denken dat het Malawimeer er vol mee zit, worden ze daar weinig gezien. Blijf wel altijd opletten! Ze houden van ondiep water met het liefst ook wat begroeiing langs de kant, dus de rivieren in Malawi bieden een grotere kans om nijlpaarden tegen te komen. De Shire River in het zuiden heeft een populatie van een paar duizend. Deze rivier stroomt door zowel Majete Wildlife Reserve als door Liwonde National Park, waar wij een fantastische boot safari hebben gedaan:

Tijdens een verblijf in Kasungu National Park en Vwaza Marsh Wildlife Reserve, zul je regelmatig de nijlpaarden horen. Kijk dus ook uit als je ’s nachts buiten rond loopt!

In Nkhotakota Wildlife Reserve zaten vroeger grote aantallen nijlpaarden. Tegenwoordig worden ze er weinig waargenomen, maar aangezien het park sinds 2015 door African Parks beheerd en beschermd wordt, zal de populatie zich hier zeker herstellen.

Een nijlpaard in Malawi als beste vriend

Eind jaren ’60 woonde de Butterworth familie in Monkey Bay, aan de zuidkant van het Malawimeer. De kinderen Alan, Neil en Fiona brachten praktisch al hun vrije tijd spelend in het heldere meer door.

Op een dag waren ze plotseling niet alleen in het water. Van uit het niets was er een volwassen nijlpaard opgedoken, tot grote schrik van hun moeder. Vanwege het vele vaarverkeer, werden nijlpaarden hier nooit gezien. Men vermoedde dat het dier van een van de stillere, meer natuurlijke, baaien in de omgeving kwam, waar hij uit de familiegroep was gezet. De kinderen in het dorp noemden hem Boris.

Dat is flink schrikken als dit ineens naast je uit het water komt!

Tegen beter weten in, benaderden de kinderen Boris en hij leek dit prima te vinden. Uiteindelijk voerden ze hem sla, waarvoor hij zijn grote bek gretig open deed. ’s Nachts plunderde hij regelmatig iemand z’n moestuin, maar toch was iedereen dol op hem. Boris werd steeds relaxter en uiteindelijk durfden de stoerste kinderen en tieners op zijn rug te klimmen. Hij leek alles goed te vinden!

Een paar jaar later was Boris ineens verdwenen. Er gaan geruchten dat hij van ouderdom was overleden bij iemand in de tuin, die Boris vervolgens had begraven. Hij kon de moed niet vinden om alle kinderen te vertellen dat hun beste vriend dood was…

Alan heeft later wel toegegeven dat ze destijds heel dom bezig waren en dat hij nog steeds niet kan geloven dat het nooit fout is gegaan.

Toen het Nijlpaard nog harig was

In Afrika worden veel mooie verhalen verteld. Vaak om uitleg te geven over iets, zoals wat bliksem nou precies is, of waarom een zebra strepen heeft. De verhalen verschillen per land of regio, maar komen in grote lijnen vaak toch overeen. Over nijlpaarden wordt ongeveer dit verteld:

Heel lang geleden, nog voor er mensen op aarde waren, had het Nijlpaard veel haar. Hij liep altijd lekker op de savanne te grazen, samen met de andere dieren. Op een dag sloeg echter de bliksem in een oude dode boom en dit veroorzaakte een grote brand. Het Nijlpaard had tijdens zijn middagdutje zo liggen snurken, dat hij de blikseminslag niet had gehoord. Hij werd pas wakker toen hij de rook van het vuur inademde. Hij bleek ingesloten door de vlammen te zijn en raakte volledig in paniek! De enige manier om dit te overleven, was om snel door het vuur te springen en meteen de rivier in te rennen. Hij overleefde het, maar al zijn haren waren weggebrand… Het Nijlpaard schaamde zich zo voor zijn naakte huid, dat hij besloot in de rivier te blijven zitten. Alleen zijn neus, oren en ogen kwamen af en toe boven het water.

Meestal zie je niet meer dan dit van een nijlpaard

De Schepper had het vuur van veraf gezien en kwam snel kijken hoe het met alle dieren ging. Iedereen bleek gelukkig oké te zijn, alleen het Nijlpaard was nergens te bekennen. Uiteindelijk vond de Schepper hem en vroeg hem waarom hij niet op de savanne liep. Het Nijlpaard durfde niks te zeggen en ging weer kopje onder. De Schepper had geen haast en wachtte geduldig tot hij weer boven moest komen om adem te halen. Hij stelde dezelfde vraag opnieuw, maar op een strengere toon. Het Nijlpaard durfde weer geen direct antwoord te geven, maar vroeg of hij voortaan in het water mocht blijven wonen. De Schepper legde uit, dat dat niet mocht omdat het Nijlpaard dan alle vissen op zou eten. De Reiger en de Kleine Krokodil zouden dan honger krijgen. Er groeide niet voor niets zoveel gras op de savanne, dus het Nijlpaard moest gewoon dat blijven eten.

‘’En wat nou als ik echt, echt, echt beloof dat ik de vissen met rust laat?’’, vroeg het Nijlpaard. ‘’Mag ik dan overdag in het water blijven en ’s nachts gaan grazen als alle andere dieren slapen?’’

De Schepper begon te begrijpen dat het Nijlpaard bang was om uitgelachen te worden door de zebra’s en de antilopen en besloot te helpen.

‘’Oké Nijlpaard, als dit is wat je zo graag wilt, dan mag het. Maar om te bewijzen dat je echt geen vissen eet, wil ik dat je het volgende doet. Je mag het water niet vervuilen, dus je moet je poep ophouden tot je aan land komt. Vervolgens wil ik dat je heel hard met je staart gaat zwiepen, zodat je poep goed verspreid wordt. Op die manier kan ik dan makkelijk zien of er geen visgraten in zitten.’’

En dat is precies wat nijlpaarden nog altijd doen. Al beweren sommige mensen dat het is om hun territorium af te bakenen!

We vinden het leuk om in een reactie hieronder te lezen wat je het meest bijzondere aan nijlpaarden vindt!

Neem hier contact met ons op als je wilt ontdekken wat de mogelijkheden zijn om met ons op safari in Malawi te gaan. En vergeet niet dat er nog veel meer redenen zijn om naar Malawi te reizen!